لخته شدن خون عامل مه مغزی در کووید طولانی مدت است

بنا بر پژوهش‌های جدید، مه ناتوان‌کننده مغز که اغلب افراد مبتلا به کووید طولانی با آن مواجه می‌شوند، ممکن‌ است از لخته شدن خون ناشی شود.

کووید طولانی‌مدت علائم بی‌شماری دارد که تا هفته‌ها و حتی سال‌ها پس از ابتلا در بدن باقی می‌مانند. برخی مبتلایان به این بیماری با مشکلاتی در جریان خون و حجم ریه‌ها روبرو می‌شوند که با لخته‌های خون کوچک و غیرطبیعی مرتبط است. محققان می‌گویند این لخته‌های خون احتمالا به بروز علائم کووید طولانی‌مدت در حیطه بیماری‌های مغز و اعصاب مانند مه مغزی منجر می‌شوند که می‌تواند توانایی افراد را برای تمرکز، یادآوری و انجام وظایفشان مختل می‌کنند.»

مطالعه جدید که پنجشنبه ۳۱ اوت در مجله «نیچر مدیسن» منتشر شد، نظریه ارتباط بین لخته‌های خون و مه مغزی را تایید می‌کند؛ اما در عین حال، نقاط اشتراک را به طور کامل به هم متصل نمی‌کند تا نشان دهد چگونه لخته‌‌ها با ایجاد مه مغزی به مغز و اعصاب آسیب می‌زنند.

کریس برایتلینگ، یکی از نویسندگان این پژوهش و همچنین استاد بالینی پزشکی تنفسی در دانشگاه لستر، گفت: «من خوش‌بین‌ام که علم ارائه بینش واقعی در مورد علل کووید طولانی‌مدت و درمان‌های بالقوه آن را آغاز کرده است.»

او در ادامه افزود: «آنچه مرا ناامید می‌کند این است که هنوز بیماران زیادی در رنج‌اند و کاملا بهبود نیافته‌اند و ما نمی‌دانیم تا بهبودی کاملشان چقدر مانده است.»

محققان در پژوهش جدید از داده‌های تقریبا هزار و ۸۴۰ بزرگسال که در سال‌های ۲۰۲۰ و ۲۰۲۱ به دلیل کوویدــ‌۱۹ در بریتانیا بستری شدند، استفاده کردند. این پژوهش به مبتلایان به کووید شدید واکسینه‌نشده محدود بود. بنابراین مشخص نیست این نتایج در افراد واکسینه‌شده یا کسانی که به کووید خفیف مبتلا شده‌اند، تا چه حد گسترش می‌یابد.

بنا به گزارش لایوساینس، شرکت‌کنندگان در مدت زمان بستری شدن در بیمارستان نمونه خون دادند و بعد از شش و ۱۲ ماه، تست‌های شناختی را پشت سر گذاشتند و پرسشنامه‌‌هایی را پر کردند.

دو پروتئین دخیل در لخته شدن خون به نام‌های «فیبرینوژن» و «دی‌‌ــ‌‌دیمر»، به‌عنوان پیش‌بینی‌کننده‌های کلیدی مشکلات شناختی افراد مطرح شدند. فیبرینوژن که در کبد ساخته می‌شود، به عنوان اصلی‌ترین جزء ساختاری موردنیاز برای تشکیل لخته‌خون عمل می‌کند، و دی‌‌ــ‌دیمر هم یک قطعه پروتئینی است که هنگام شکستن لخته‌های خون آزاد می‌شود.

نتیجه تحقیقات نشان داد این دو پروتئین لخته‌کننده خون قبلا با کووید‌ــ۱۹ شدید مرتبط بودند. فیبرینوژن هم به طور جداگانه و به‌تنهایی با مشکلات شناختی و زوال‌عقل در ارتباط است. در حال حاضر، اینکه چگونه پروتئین‌ها باعث مه مغزی در کووید طولانی می‌شوند، شناخته‌شده نیست.

دکتر آراوینتان واراتاراج، مدرس بالینی مغزواعصاب در دانشگاه ساوت‌همپتون گفت: «تحقیقات آینده باید به بررسی این موضوع بپردازد که آیا رقیق‌کننده‌های خون به افراد مبتلا به این علائم کمک می‌کند یا خیر. استفاده از این رقیق‌کننده‌ها در درمان لخته‌شدن خون باید با دقت بسیاری بررسی شود.»